خوانا

پایگاه خبری تحلیلی

» . . .

آخرین اخبار

تاریخ انتشار : ۲۲ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۹:۱۶
کد خبر : 36747
Share
در نتیجه وسعت اراضي فارياب

تنش خوزستان در بحران آبی!

اما سازمان آب و برق خوزستان در ادامه ماموریت هایی که طراحی کرده است اقدام به اصلاح ساختارهای فیزیکی شبکه های آبیاری به منظور کاهش تلفات نشت و تبخیر در سامانه های انتقال و توزیع آب و اصلاح مدیریت روش های آبیاری در مزرعه با تکیه بر کاهش تلفات آب و افزایش راندمان گاربرد و همچنین توسعه

مجتبی گهستونی در روزنامه وحدت نوشت: بر اساس شاخص هاي بين المللي، هر كشوري كه بيش از 40 درصد منابع آب تجديد شونده خود را مصرف كند، وارد مرحله تنش آبي شده است و ايران با مصرف بيش از 74 درصد منابع آب خود، سال هاست كه رسيدن به تنش آبي را پشت سرگذاشته و به مرحله بحران آب وارد شده است. در نتیجه استفاده بیش از حد منابع آبی است که وسعت اراضي فارياب جهان در نتیجه تقاضاي روزافزون غذا رو به افزايش رفته است. به همین دلیل در فاصله سال هاي 1960 تا 2000 وسعت اين اراضي فاریاب از حدود 90 ميليون به حدود 280 ميليون هكتار (بيش از 3 برابر) رسيده است.
سطح زيركشت آبي ايران که حدود 90 درصد مواد غذائي كشور نيز از اراضي آبي تامين مي گردد این کشور را در مقایسه با دیگر کشورهای جهان در مقام پنجم بعد از چين، هند، آمريكا و پاكستان قرار داده است.
بر اساس شاخص هاي بين المللي، هر كشوري كه بيش از 40 درصد منابع آب تجديد شونده خود را مصرف كند، وارد مرحله تنش آبي شده است. به اين ترتيب، ايران با مصرف بيش از 74 درصد منابع آب خود (كه بيش از 90 درصد آن سهم بخش كشاورزي است)، سال هاست كه رسيدن به تنش آبي را پشت سرگذاشته و به مرحله بحران آب وارد شده است.اما با وجود همه نگرانی هایی که وجود دارد جلگه خوزستان به خاطر برخورداری از منابع غنی آب و خاک و اقلیم مناسب، شرایط را برای اجرای هزاران هکتار شبکه های آبیاری و زهکشی فراهم نموده است. با اعمال مديريت هاي زراعي، در اين استان امكان كشت و كار 2 یا 3 محصول در سال وجود دارد كه اين امر از ويژگيهاي مهم و طبيعي كشاورزي استان محسوب مي گردد.با توجه به ضرورت اعمال مديريت هاي زراعي در خوزستان سازمان آب و برق خوزستان برای مدیریت آبیاری اقدامات ارزشمندی انجام داده است که مدیریت جامع توسعه کشاورزی در سطح حوزه آبریز متناسب با کیفیت آب، خاک، اقلیم و محیط زیست، سیاست گذاری برای توسعه الگوهای کشت مناسب در سطح حوزه آبریز، تغییرات فصلی کمی و کیفی منابع آب و ظرفیت زیست محیطی منابع پذیرنده زه آب اعمال شده است.

اما سازمان آب و برق خوزستان در ادامه ماموریت هایی که طراحی کرده است اقدام به اصلاح ساختارهای فیزیکی شبکه های آبیاری به منظور کاهش تلفات نشت و تبخیر در سامانه های انتقال و توزیع آب و اصلاح مدیریت روش های آبیاری در مزرعه با تکیه بر کاهش تلفات آب و افزایش راندمان گاربرد و همچنین توسعه روش های آبیاری نوین سطحی، کم فشار و تحت فشار کرده است. مجری شبکه های آبیاری و طرح های زهکشی در خوزستان همچنین به توسعه روش های آبیاری دقیق و تجهیزات مزارع به سنجش شاخص های آب، خاک و گیاه جهت بهبود برنامه ریزی آبیاری و مدیریت مزرعه و توسعه زیرساختارهای نرم افزاری برای بهبود وضعیت آبیاری با توسعه مدل های پیش بینی و شبیه سازی آبیاری و کنترل مصرف و مدیریت آب با این ابزار توجه لازم را نشان داده است. روی آوری سازمان آب و برق خوزستان به استفاده از تکنولوژی های نوین مثل نانو، سنجش از دور و اصلاح نباتات و ارائه ارقام مقاوم به شوری و توسعه روش های شور ورزی و استفاده از آبهای برگشتی باعث شده تا در زمینه واگذاری مدیریت شبکه ها به تشکلهای مردمی و یا بخش خصوصی و آموزش مستمر کشاورزان و کارشناسان و مدیران در بهره برداری و نگهداری شبکه های آبیاری موفق عمل نماید و پایش مستمر کلیه اجزاء سیستم از آبگیرها، سامانه های پمپاژ آبیاری و مزارع، تحلیل نتایج و بهبود شرایط موجود را در دستور کار خود قرار بدهد. اما ضرورت زهکشی در خوزستان چه چالش های را پیش رو این استان پهناور و کهن قرار خواهد داد. به گواه و بررسی کارشناسان توسعه کشاورزی در خوزستان بدون شك، نيازمند زهکشی است.  بنابراین امروزه مدیریت زهاب و حفاظت محيط زيست، یکی از چالش های پیش رو زهكشي در خوزستان است. اما چرا این مهم به چالش منجر شده است؟
چون در طراحی شبکه های زهکشی قبلی، دیدگاه منطقه ای و کلان لحاظ نگردیده است. تخلیه زه آب در پروژه های مورد نظر با توجه به نزدیکی به محل تخلیه گاه مورد توجه واقع شده، بدون اینکه اثر تخلیه زه آب طرحهای مجاور مد نظر قرار گیرد.
تا حدود 20 سال قبل محدودیتی برای دفع زهاب کشاورزی در این منطقه وجود نداشت اما در حال حاضر برای حفظ کیفیت آب آبیاری اراضی پائین دست، محیط زیست منطقه و چگونگی دفع و مدیریت زهاب از اهمیت خاصی برخوردار شده است.
حال چه اقداماتی مورد نیاز برای مدیریت كمي و كيفي زهاب نیاز است. در این مورد باید به شش راه حل تكميل شبكه هاي فرعي آبياري و زهكشي، بالا بردن بهره وري مصرف آب كشاورزي، پايش كمي و كيفي آب و زهاب جهت امكان كنترل و رديابي آلودگي در مزارع، به کارگیری روش های نوین کاهش حجم زهاب و بهبود کیفیت آن، توجه به مسائل اقتصادي، اجتماعي در اراضي خرده مالكي جهت ترويج مديريت آب و زهاب و انتخاب و اجراي الگوي كشت مناسب متناسب با كيفيت آب در مناطق مختلف اشاره کرد.
اما برای استفاده مجدد از زهاب، تحقیقات پایه ای قابل توجه ای انجام شده است که از جمله این تحقیقات می توان به مطالعات تعيين گونه هاي شور زيست يا مقاوم به شوري با عملكرد اقتصادي، امكان سنجي فني و اقتصادي تصفيه زهاب جهت حذف آلودگي فلزات سنگين و احداث، بهره برداري و پايش مزارع آزمايشي و پايلوت در يك دوره حداقل 3 تا 5 سال اشاره کرد. در این میان همكاري با مراكز تحقيقاتي بيوتكنولوژي و احداث مركزي براي نيازهاي خوزستان، احداث صنايع و كارخانه هاي فراوري و توليد محصولات جانبي از گياهان شور زيست و برای احداث مراكز تكثير آبزيان شور دوست و استفاده از منابع آب و خاك ساحلي براي پرورش ماهي تحقیقات پایه ای انجام شده است.
با این حال سازمان آب و برق خوزستان که به ضرورت دفع، مدیریت و استفاده مجدد از زهاب آگاهی لازم را دارد ابتدا به طراحی راهکار های کوتاه مدت، مطالعه و علاج بخشی زهکش های اصلی و انتقال و دفع زهاب کشاورزی به منابع پذیرنده کم خطر همچون دریا اقدام کرده است. سپس در راستای اتخاذ راهکارهای بلند مدت اقدام به مطالعه مدیریت و استفاده مجدد از زهاب با همکاری دانشگاه هامبولت آلمان برای عملیاتی کردن اصلاح روش های آبیاری برای افزایش راندمان و کاهش حجم زهاب، اصلاح روش های زهکشی برای بهبود کیفیت زهاب و استفاده از گیاهان مقاوم به شوری و شورورزی اقدام نموده است. البته این سازمان که مجری حفاظت و بهره برداری از منابع آبی است، امکان پرورش آبزی، استفاده مجدد از زهاب و تصفیه زهاب و تجهیز و احداث مزارع آزمایشی برای رسیدن به اهداف فوق را غافل نشده است.


پیوند کوتاه :


Telegram

نظرات بینندگان:

نام :
ایمیل :
* نظر:
* کلمه امنیتی:
 
پر کردن فیلد های ستاره دار (*) اجباری است.